Programma (wijzigingen onder voorbehoud):
09:00 - 09:45 uur Ontvangst
09:45 - 10:00 uur Welkom door de gastheer Peter van Dam, Saxion en bestuurslid Domein HBO Engineering
Opening door de dagvoorzitter Gaetana Ferla
Introductie van de dag door de voorzitter van het Domein HBO Engineering, Janette Bezemer
10:00 - 11:00 uur Keynote Pamela den Heijer & Roos Bits-Derksen
11:00 - 12:00 uur Keynote Prof. Dr. Ir. Jan Rotmans
12:00 - 13:00 uur Lunch
13:10 - 13:55 uur Workshopronde 1
14:05 - 14:50 uur Workshopronde 2
15:00 - 15:45 uur Keynote Doekle Terpstra
15:45 - 16:00 uur Afsluiting door de dagvoorzitter Gaetana Ferla
16:00 - 17:00 uur Afsluitende borrel
Locatie:
Saxion | University of Applied Sciences
MH Tromplaan 28, 7513 AB Enschede
Klik hier voor de routebeschrijving.
Onderwerpen workshops:
1. Innovaties duurzaam implementeren - Dr. Peggy Lambriex – Schmitz
2. Agile werken bij onderwijsvernieuwing – versnellen met zichtbaar resultaat - Aleid van der Schrier en Joost Koevoets
3. Moral Design Strategy - Bart Wernaart
4. Inter-affectief onderwijs - Pamela den Heijer & Roos Bits-Derksen
5. Techniek en Ethiek, Product Impact tool (AI) - Steven Dorrestijn
6. Diversiteitsspel Caleidoscopia - In beweging door perspectiefwisseling - Margie Kessler & Barbara Esseboom
Klik hier voor de aanmeldlink.
Gaetana Ferla - dagvoorzitter
Foto: Bonny Vrielink
Gaetana Ferla is een dagvoorzitter en moderator die het tempo erin houdt en zorgt dat wat verteld moet worden ook aan bod komt. Ze heeft achtergrond in zowel journalistiek als communicatie en is daardoor allround inzetbaar: live, online, in de studio en voor de camera. Een energieke presentator die helder neerzet waar het om gaat? Fantastisch is in interviewen? Oprecht geïnteresseerd in alles dat los en vast zit? Gaetana Ferla is je vrouw.
Keynotes:
Hoe studenten naast denken ook te leren voelen? Pamela den Heijer en Roos Bits-Derksen
Pamela den Heijer heeft ruime ervaring als docent en onderwijsadviseur in het hbo. Eind november verdedigt ze haar proefschrift. In haar proefschrift heeft ze onderzoek gedaan naar ontwerpkenmerken van affectieve leerervaringen die hbo-studenten voorbereiden op beroepssituaties waarin sprake is van een waardeconflict. Zij pleit ervoor om studenten in het hbo niet alleen te leren denken maar ook te leren voelen. Volgens haar is daarvoor nodig dat er vanuit een meer holistisch perspectief naar affectieve leerervaringen wordt gekeken waarbij de docent de rol van gids op zich neemt. Dit vraagt van docenten het overstappen naar een meer tactvolle manier van lesgeven.
Samen met Roos Bits-Derksen (docent, haptotherapeut en bestuurslid VVH) maakt zij in deze lezing ervaarbaar wat affectieve leerervaringen zijn en hoe een docent de rol van gids op zich kan nemen bij het begeleiden van affectieve leerervaringen. Pamela en Roos gaan tijdens deze lezing zelf ook voor in kwetsbaarheid en openen op de gevoelslaag, zodat in het hier en nu voelbaar is wat bedoeld wordt met een holistisch perspectief op affectieve leerervaringen.
Prof. Dr. Ir. Jan Rotmans
Hoe doorstaat het onderwijs de perfecte storm?
Prof. Dr. Ir. Jan Rotmans, een internationale autoriteit op het gebied van transities en duurzaamheid, biedt overheden, bedrijven en bovenal individuen de oplossing voor de chaos en crises die wij allemaal voelen.
Hij pleit voor 11 transities om onze maatschappij en zo de wereld leefbaar te houden. Voorbij de angst voor verandering. Hij laat zien wat juist wél kan en wat het oplevert. Niet alleen met je hoofd, maar ook met je hart.
In zijn lezingen en masterclasses, die gerelateerd zijn aan de 11 transities die hij gedefinieerd heeft, maakt hij complexe materie eenvoudig en toegankelijk. Hij spitst zijn lezing van 1 november toe op de opgaves waar het onderwijs voor staan. Door zijn brede kennis en gelaagdheid is hij in staat om een op maat gemaakte visie te formuleren en deze door te vertalen naar de praktijk.
1 november mag u een betoog verwachten dat persoonlijk is – elke transitie begint namelijk bij het individu. Prof. Rotmans gaat graag in gesprek over relevante thema's om zo te motiveren en inspireren tot verandering. Hij zet niet alleen aan tot anders denken, hij motiveert tot anders doen.
Workshop sprekers:
Duurzaam implementeren in het Onderwijs - Dr. Peggy Lambriex – Schmitz
Hoewel er veel tijd en geld geïnvesteerd wordt in vernieuwing van het onderwijs, blijken weinig innovaties duurzaam geïmplementeerd en zien wij dat veel innovaties vanzelf uitdoven (Fix et al., 2021). Het is lastig om het innovatieve idee op te nemen in de routines van docenten. Daarnaast vraagt continue vernieuwing van het onderwijs ook bepaalde eigenschappen en vaardigheden van docenten. Dit wordt innovatief werkgedrag genoemd. In mijn recent verschenen proefschrift is een vragenlijst ontwikkeld om dit duurzame innovatieve gedrag te meten en is onderzocht wat de beste omstandigheden zijn om het innovatieve werkgedrag van docenten te stimuleren. Het eerste deel van de workshop zal in het teken staan van een korte inleiding over de 5 verschillende gedragingen van innovatief werkgedrag met de nadruk op gedragingen die duurzame implementatie kunnen bevorderen.
Daarna brengen deelnemers in kaart welke acties zij kunnen nemen om het eigen innovatieve werkgedrag te verhogen en een bestaande innovatie duurzamer te implementeren. Dit kan vanuit de rol van directeur, opleidingsmanager, docent of onderwijsadviseur. Door het invullen van een placemat (a.d.h.v. ontwikkelde codeboek) ontrafelen we samen welke concrete acties morgen al toepasbaar zijn in de eigen beroepspraktijk.
Deelnemers aan de workshop ontvangen een magazine waarbij inzichten vanuit het proefschrift op overzichtelijke wijze worden samengevat.
Agile werken bij onderwijsvernieuwing – versnellen met zichtbaar resultaat - Aleid van der Schrier en Joost Koevoets
Het hoger onderwijs is volop in beweging. Vernieuwingen volgen elkaar in rap tempo op en veel opleidingen hebben één, of soms meerdere, verbetertrajecten lopen. Onderwijsvernieuwingen zijn vaak complex, raken een veelheid aan stakeholders en vragen om de nodige verandering. Hoe pak je zo’n onderwijsvernieuwing aan? En hoe kan agile werken hieraan bijdragen?
Bij deze interactieve workshop ervaar je het kort-cyclische karakter van agile werken. Je krijgt een inspirerend voorbeeld van hoe de opleiding Technische Bedrijfskunde van de Hogeschool Utrecht agile werken toepast bij de innovatie van de volledige opleiding. Vervolgens ga je zelf aan de slag om te kijken hoe agile werken jou kan helpen bij het realiseren van onderwijsvernieuwing voor jouw opleiding.
Moral Design Strategy - Bart Wernaart
Bart Wernaart is lector Moral Design Strategy bij Fontys, lid van de Ethische Commissie van Brainport Smart Disctricts en de Gemeente Eindhoven, en de eerste winnaar van de Melanie Petersprijs (uitgevaardigd door het Rathenau Instituut, 2022).
Hoe kunnen we het morele onderbuikgevoel van burgers meten en vertalen naar ontwerpprincipes voor nieuwe technologie? In deze workshop presenteert Bart Wernaart hoe hij crowd-sourced ethics gebruikt voor bestendige innovatie die recht doet aan angsten, hoop en andere verwachtingen die in de samenleving spelen rondom de ontwikkeling van nieuwe technologie. Hiertoe introduceert hij Moral Labs, bordspellen en VR toepassingen die hiertoe kunnen bijdragen, en tevens kunnen dienen als onderzoeksinstrument om structureel kennis mee te vergaren.
Creëren van een inter-affectieve leeromgeving – Pamela den Heijer en Roos Bits-Derksen
Voor affectieve leerervaringen is een inter-affectieve leeromgeving van belang. Maar hoe creëer je deze? Hoe zorg je dat er een sfeer ontstaat waarin studenten kunnen openen op de gevoelslaag? De docent gaat hierin voor. Dat betekent bewustwording van je eigen gedachten en gevoelens en deze dienstbaar kunnen maken aan het leerproces van de student.
Tijdens deze workshop kunnen deelnemers ervaren hoe een inter-affectieve leeromgeving gecreëerd kan worden. We reiken de deelnemers affectieve leerervaringen aan en verdiepen deze met elkaar. Deelnemers krijgen antwoord op de vragen:
- hoe zorg ik voor een overgang van een cognitieve naar een affectieve leerervaring?
- hoe kan ik studenten stimuleren om meer naar binnen te focussen?
- hoe stimuleer ik studenten tot zelfonderzoek van de eigen gevoelens?
- hoe kan ik studenten uitnodigen om eigen gevoelens te delen?
Ethiek en AI, maar dan praktisch. Wat willen we ons data laten zeggen? - Steven Dorrestijn
Artificiële Intelligentie breekt overal door. Maar wat willen we ons data laten zeggen, en wat niet? Ethische reflectie is belangrijk. Voor toepassing in onderwijs, onderzoek en innovatie is het wel nodig om ethiek praktisch te maken. Lector Ethiek & Technologie Dr. Steven Dorrestijn ontwikkelt met zijn onderzoeksgroep aan de Hogeschool Saxion tools en werkvormen voor ethiek en techniek. Voorbeelden zijn de Product Impact Tool, de Ethical Readiness Check en Ethische Stakeholder-dialoog. Maak in de workshop kennis met deze praktische aanpak voor ethische reflectie op techniek.
Diversiteitsspel Caleidoscopia - In beweging door perspectiefwisseling - Margie Kessler & Barbara Esseboom
Barbara Esseboom en Margie Kessler zijn beiden lid van het Collectief Caleidoscopia; een collectief dat bestaat uit 6 professionals die ijveren voor een inclusieve samenleving door, met het diversiteitsspel Caleidoscopia, diversiteitsdenken of intersectioneel denken zichtbaar en toepasbaar te maken in het handelen.
Met het diversiteitsspel Caleidoscopia ervaren deelnemers hoe om te gaan met verschillen en overeenkomsten tussen mensen. Door te leren van perspectief te wisselen, krijg je zicht op de verschillende lagen of dimensies van je eigen identiteit en dat van de ander. Immers, ‘hoe je kijkt is wat je ziet en bepaalt meer of minder hoe je handelt’ (Ynse Stapert, supervisor).
In de workshop maak je kennis met intersectioneel denken (Kimberlé Crenshaw (1989), Gloria Wekker (2001)) en de toepassing daarvan in je handelen, zowel professioneel als in het dagelijks leven. Intersectioneel denken en handelen maakt het mogelijk inclusief te zijn, vragen te stellen in plaats van (te snel) te (ver)oordelen, te denken in en-en in plaats van of- of te denken, in te sluiten in plaats van uit te sluiten.